14 Haziran 2012 Perşembe
ShinKai: S2 - Son Silah!
ShinKai: S2 - Son Silah!: OG ShinKai'den herkese selam :) Uzun zamandır bir şeyler yazmak için bekliyordum ve Drakkahn'dan izin çıktıktan sonra bloglarımızda yazı y...
4 Mayıs 2012 Cuma
Seninki kaç santim?
Seninki kaç santim?: 600 binden fazla kişinin verdiği destekle lagos ve orfozu kurtardık. Sıra diğer türleri kurtarmakta! Denizlerimizin ve balıkların geleceği için, iş işten geçmeden, daha fazla ertelemeden, hemen şimdi eyleme katıl.
14 Nisan 2012 Cumartesi
13 Nisan 2012 Cuma
2012 SwF
http://inciswf.com/1280579203.swf => papağan
http://inciswf.com/1285011426.swf => fortum
http://inciswf.com/1284114404.swf => ilkokullu
http://inciswf.com/1281333272.swf =>liseli vardı ya
http://inciswf.com/1277738426.swf =>adam haklı beyler
http://inciswf.com/1285125490.swf => 40 yapar
http://inciswf.com/109229siklemiyoruz.swf =>siklemiyoruz
http://inciswf.com/1285571355.swf =>baykuş
http://inciswf.com/1284853679.swf =>baykuş
http://inciswf.com/1284922099.swf => gay fbli
http://inciswf.com/1284999618.swf =>bursa çocuğuyum
http://inciswf.com/1277738481.swf =>sığınaklara beyler
http://inciswf.com/q3ug56pm.swf =>siktir liseli
http://inciswf.com/1284994007.swf => you touch my tralala
http://inciswf.com/66932titreyerek.swf
http://inciswf.com/1280579203.swf => papağan reyiz
http://inciswf.com/1277738426.swf => haklısın
http://inciswf.com/1284114404.swf => ilkokullular kopar
http://inciswf.com/1284676964.swf => atafen
http://inciswf.com/1284978726.swf => dedeler bombastic
http://inciswf.com/66932titreyerek.swf => titreyerek boşaldım
http://inciswf.com/1285011426.swf => fortum
http://inciswf.com/1284999618.swf => her yerde sikişirim
http://inciswf.com/1284922099.swf => mal fenerli
http://inciswf.com/1285089642.swf => demetci hacı
http://inciswf.com/1284994007.swf => gayler
http://inciswf.com/1284997324.swf => ilkokullu detected
http://inciswf.com/1285194993.swf => yumruk atan teyze
http://inciswf.com/1277738481.swf => liseli detected sığınaklara kaçınn
http://inciswf.com/1285125490.swf => ccc 40 yaparrr ccc
http://inciswf.com/1284853679.swf => baykuş reyiz
http://inciswf.com/1284853679.swf => korkunç baykuş
http://inciswf.com/1285795496.swf => am var dediler geldik
http://inciswf.com/1285875642.swf => dedeleri söyleyen papağan
http://inciswf.com/1280579203.swf => papağan reyiz
http://inciswf.com/1282650053.swf => deived gol
http://inciswf.com/109229siklemiyoruz.swf => @1 i siklemiyoruz
http://inciswf.com/1281333272.swf => liseli vardı ya
http://inciswf.com/1277738426.swf => adam haklı beyler
http://inciswf.com/1284114404.swf => liseliler kopuyor
http://inciswf.com/1284765308.swf => abdulhey anan
http://inciswf.com/1284676964.swf => atafen
http://inciswf.com/1284862991.swf => pezevenk
http://inciswf.com/1284973702.swf => düşeş atarak boşaldım
http://inciswf.com/1284540203.swf => orospisin olooom
http://inciswf.com/1284976077.swf => açmayın bebeler
http://inciswf.com/1284566055.swf => noel dayı vadaaa
http://inciswf.com/1284978726.swf => shaggy müziği eşliğinde dedeler
http://inciswf.com/1284568815.swf => çorumlu şakir
http://inciswf.com/66932titreyerek.swf => titreyerek boşaldım
http://inciswf.com/1285010506.swf => 2-2 mi
http://inciswf.com/1285132166.swf => sabri pas
http://inciswf.com/1285173270.swf => anne motor baba öküz
http://inciswf.com/1284335873.swf => liselisavar capon reyiz
http://inciswf.com/1285089642.swf => demetçi hacı
http://inciswf.com/1284994007.swf => internetshouldbeillegal
http://inciswf.com/1285018955.swf => flüt
http://inciswf.com/tripgj9.swf => sesli gülenler
http://inciswf.com/1284997324.swf => ilkokullu detected
http://inciswf.com/1285017950.swf => doldu .. doldu
http://inciswf.com/1285012520.swf => diziler mix
http://inciswf.com/1285194993.swf => yumruk atan teyze
http://inciswf.com/1277738481.swf => sığınaklara beyler
http://inciswf.com/1284998456.swf => yazı mı tura mı
http://inciswf.com/1285125490.swf => 40 yapar remix
http://inciswf.com/1284853679.swf => baykuş reyis
http://inciswf.com/1285415038.swf => benimkini görseydin
http://inciswf.com/1285017271.swf => bilinmeyen coğrafya
http://inciswf.com/1285144888.swf => ananı siktim çocuk 2
http://inciswf.com/1285417902.swf => hard rock cemaat
http://inciswf.com/1285450499.swf => benimkini kaldır
http://inciswf.com/1285107089.swf => nihat reyis
http://inciswf.com/1285588578.swf => sikertme zamanı
http://inciswf.com/1284999077.swf => denize atılan ilkokullu
http://inciswf.com/1285008950.swf => ilkokullu headshot
http://inciswf.com/1284999430.swf => bebe kopuyor
http://inciswf.com/1285011043.swf => bayhan
http://inciswf.com/1285007605.swf => şoför reyis
http://inciswf.com/1285010541.swf => çorumlu şakir 2
http://inciswf.com/1285011377.swf => bir kızdan istemek
http://inciswf.com/1285462494.swf => am yok dediler geldik
http://inciswf.com/1285353488.swf => ocak terk
http://inciswf.com/1284765336.swf => liseli detected
http://inciswf.com/1284899378.swf => ölü taklidi yapın gider
http://inciswf.com/1281695789.swf => @2 sikmiş
http://inciswf.com/1285149664.swf => hiperyazar detected
http://inciswf.com/1281695451.swf => apache alert
http://inciswf.com/1285214896.swf => yılmaz vural
http://inciswf.com/1285125877.swf => selpak
http://inciswf.com/1285018147.swf => yangın
http://inciswf.com/1285266058.swf => ananı siktim çocuk 3
http://inciswf.com/1284922099.swf => mal taraftar
http://inciswf.com/1284757550.swf => ilkokullu smackdowncılar
http://inciswf.com/1284932707.swf => anan zaaa xdxdxd
http://inciswf.com/1285851386.swf => ahmet reyis
http://inciswf.com/1284726405.swf => hepinizin amk
http://inciswf.com/1285334447.swf => dans kapışması
http://www.killerjo.net => bok suratlı kız
http://inciswf.com/1285818129.swf => fog reyis
http://inciswf.com/1285571355.swf
http://inciswf.com/1285875642.swf => papağan reyizler
http://inciswf.com/1285795496.swf => am var dediler geldik
http://inciswf.com/1284997324.swf => mal lan bu
http://inciswf.com/149c133a.swf => behlülün yıkıldığı an
http://www.swfcabin.com/open/1286214751 => 31 çekmekten döndüm
http://www.swfcabin.com/open/1286229814 => siktirme dünyanı liseli
http://www.swfcabin.com/open/1285806572 => how ı meet your mother liseli çıktı
http://inciswf.com/1286328666.swf => shaggy röportaj
http://inciswf.com/1286416570.swf => ahmet abi
http://inciswf.com/1286468646.swf => biri am mı dedi?
http://inciswf.com/1286838086.swf => hg harun abi
http://inciswf.com/1286547398.swf => am mı lan o?
http://inciswf.com/1287167785.swf => liseler dağıldı
http://inciswf.com/1286667324.swf => ölü taklidi
http://inciswf.com/1285588578.swf => sikertme zamanı
http://inciswf.com/1288033921.swf => doğuş küfür..
http://inciswf.com/1286602117.swf => sikerler olum hepimizi sikerler
http://inciswf.com/1285196257.swf => caner..
http://inciswf.com/1287432834.swf => @2 sikmiş
http://inciswf.com/1286752452.swf => agresifim kompleksliyim,ekşi sözlük yazarıyım.
http://inciswf.com/1288778399.swf => üce ebe cebe eşje (adam haklı beyler)
http://www.incicaps.com/r/yalamasinlar.swf/ => yalamasınlar karambolde
http://inciswf.com/1285011426.swf => fortum
http://inciswf.com/1284114404.swf => ilkokullu
http://inciswf.com/1281333272.swf =>liseli vardı ya
http://inciswf.com/1277738426.swf =>adam haklı beyler
http://inciswf.com/1285125490.swf => 40 yapar
http://inciswf.com/109229siklemiyoruz.swf =>siklemiyoruz
http://inciswf.com/1285571355.swf =>baykuş
http://inciswf.com/1284853679.swf =>baykuş
http://inciswf.com/1284922099.swf => gay fbli
http://inciswf.com/1284999618.swf =>bursa çocuğuyum
http://inciswf.com/1277738481.swf =>sığınaklara beyler
http://inciswf.com/q3ug56pm.swf =>siktir liseli
http://inciswf.com/1284994007.swf => you touch my tralala
http://inciswf.com/66932titreyerek.swf
http://inciswf.com/1280579203.swf => papağan reyiz
http://inciswf.com/1277738426.swf => haklısın
http://inciswf.com/1284114404.swf => ilkokullular kopar
http://inciswf.com/1284676964.swf => atafen
http://inciswf.com/1284978726.swf => dedeler bombastic
http://inciswf.com/66932titreyerek.swf => titreyerek boşaldım
http://inciswf.com/1285011426.swf => fortum
http://inciswf.com/1284999618.swf => her yerde sikişirim
http://inciswf.com/1284922099.swf => mal fenerli
http://inciswf.com/1285089642.swf => demetci hacı
http://inciswf.com/1284994007.swf => gayler
http://inciswf.com/1284997324.swf => ilkokullu detected
http://inciswf.com/1285194993.swf => yumruk atan teyze
http://inciswf.com/1277738481.swf => liseli detected sığınaklara kaçınn
http://inciswf.com/1285125490.swf => ccc 40 yaparrr ccc
http://inciswf.com/1284853679.swf => baykuş reyiz
http://inciswf.com/1284853679.swf => korkunç baykuş
http://inciswf.com/1285795496.swf => am var dediler geldik
http://inciswf.com/1285875642.swf => dedeleri söyleyen papağan
http://inciswf.com/1280579203.swf => papağan reyiz
http://inciswf.com/1282650053.swf => deived gol
http://inciswf.com/109229siklemiyoruz.swf => @1 i siklemiyoruz
http://inciswf.com/1281333272.swf => liseli vardı ya
http://inciswf.com/1277738426.swf => adam haklı beyler
http://inciswf.com/1284114404.swf => liseliler kopuyor
http://inciswf.com/1284765308.swf => abdulhey anan
http://inciswf.com/1284676964.swf => atafen
http://inciswf.com/1284862991.swf => pezevenk
http://inciswf.com/1284973702.swf => düşeş atarak boşaldım
http://inciswf.com/1284540203.swf => orospisin olooom
http://inciswf.com/1284976077.swf => açmayın bebeler
http://inciswf.com/1284566055.swf => noel dayı vadaaa
http://inciswf.com/1284978726.swf => shaggy müziği eşliğinde dedeler
http://inciswf.com/1284568815.swf => çorumlu şakir
http://inciswf.com/66932titreyerek.swf => titreyerek boşaldım
http://inciswf.com/1285010506.swf => 2-2 mi
http://inciswf.com/1285132166.swf => sabri pas
http://inciswf.com/1285173270.swf => anne motor baba öküz
http://inciswf.com/1284335873.swf => liselisavar capon reyiz
http://inciswf.com/1285089642.swf => demetçi hacı
http://inciswf.com/1284994007.swf => internetshouldbeillegal
http://inciswf.com/1285018955.swf => flüt
http://inciswf.com/tripgj9.swf => sesli gülenler
http://inciswf.com/1284997324.swf => ilkokullu detected
http://inciswf.com/1285017950.swf => doldu .. doldu
http://inciswf.com/1285012520.swf => diziler mix
http://inciswf.com/1285194993.swf => yumruk atan teyze
http://inciswf.com/1277738481.swf => sığınaklara beyler
http://inciswf.com/1284998456.swf => yazı mı tura mı
http://inciswf.com/1285125490.swf => 40 yapar remix
http://inciswf.com/1284853679.swf => baykuş reyis
http://inciswf.com/1285415038.swf => benimkini görseydin
http://inciswf.com/1285017271.swf => bilinmeyen coğrafya
http://inciswf.com/1285144888.swf => ananı siktim çocuk 2
http://inciswf.com/1285417902.swf => hard rock cemaat
http://inciswf.com/1285450499.swf => benimkini kaldır
http://inciswf.com/1285107089.swf => nihat reyis
http://inciswf.com/1285588578.swf => sikertme zamanı
http://inciswf.com/1284999077.swf => denize atılan ilkokullu
http://inciswf.com/1285008950.swf => ilkokullu headshot
http://inciswf.com/1284999430.swf => bebe kopuyor
http://inciswf.com/1285011043.swf => bayhan
http://inciswf.com/1285007605.swf => şoför reyis
http://inciswf.com/1285010541.swf => çorumlu şakir 2
http://inciswf.com/1285011377.swf => bir kızdan istemek
http://inciswf.com/1285462494.swf => am yok dediler geldik
http://inciswf.com/1285353488.swf => ocak terk
http://inciswf.com/1284765336.swf => liseli detected
http://inciswf.com/1284899378.swf => ölü taklidi yapın gider
http://inciswf.com/1281695789.swf => @2 sikmiş
http://inciswf.com/1285149664.swf => hiperyazar detected
http://inciswf.com/1281695451.swf => apache alert
http://inciswf.com/1285214896.swf => yılmaz vural
http://inciswf.com/1285125877.swf => selpak
http://inciswf.com/1285018147.swf => yangın
http://inciswf.com/1285266058.swf => ananı siktim çocuk 3
http://inciswf.com/1284922099.swf => mal taraftar
http://inciswf.com/1284757550.swf => ilkokullu smackdowncılar
http://inciswf.com/1284932707.swf => anan zaaa xdxdxd
http://inciswf.com/1285851386.swf => ahmet reyis
http://inciswf.com/1284726405.swf => hepinizin amk
http://inciswf.com/1285334447.swf => dans kapışması
http://www.killerjo.net => bok suratlı kız
http://inciswf.com/1285818129.swf => fog reyis
http://inciswf.com/1285571355.swf
http://inciswf.com/1285875642.swf => papağan reyizler
http://inciswf.com/1285795496.swf => am var dediler geldik
http://inciswf.com/1284997324.swf => mal lan bu
http://inciswf.com/149c133a.swf => behlülün yıkıldığı an
http://www.swfcabin.com/open/1286214751 => 31 çekmekten döndüm
http://www.swfcabin.com/open/1286229814 => siktirme dünyanı liseli
http://www.swfcabin.com/open/1285806572 => how ı meet your mother liseli çıktı
http://inciswf.com/1286328666.swf => shaggy röportaj
http://inciswf.com/1286416570.swf => ahmet abi
http://inciswf.com/1286468646.swf => biri am mı dedi?
http://inciswf.com/1286838086.swf => hg harun abi
http://inciswf.com/1286547398.swf => am mı lan o?
http://inciswf.com/1287167785.swf => liseler dağıldı
http://inciswf.com/1286667324.swf => ölü taklidi
http://inciswf.com/1285588578.swf => sikertme zamanı
http://inciswf.com/1288033921.swf => doğuş küfür..
http://inciswf.com/1286602117.swf => sikerler olum hepimizi sikerler
http://inciswf.com/1285196257.swf => caner..
http://inciswf.com/1287432834.swf => @2 sikmiş
http://inciswf.com/1286752452.swf => agresifim kompleksliyim,ekşi sözlük yazarıyım.
http://inciswf.com/1288778399.swf => üce ebe cebe eşje (adam haklı beyler)
http://www.incicaps.com/r/yalamasinlar.swf/ => yalamasınlar karambolde
Dünya
Apollo 17'den Dünya
|
||||||||||
Adlandırmalar
|
||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Diğer isim | Terra, Sol-3 | |||||||||
Devir J2000[note 1] | ||||||||||
Aphelion | 152,098,232 km 1.01671388 AU[note 2] |
|||||||||
Perihelion | 147,098,290 km 0.98329134 AU[note 2] |
|||||||||
Yarı büyük eksen | 149,598,261 km 1.00000261 AU[1] |
|||||||||
Dışmerkezlik | 0.01671123[1] | |||||||||
Yörünge süresi | 365.256363004 gün[2] 1.000017421 yıl |
|||||||||
Ortalama yörünge hızı | 29.78 km/s[3] 107,200 km/h |
|||||||||
Ortalama ayrıklık | 357.51716°[3] | |||||||||
Yörünge eğikliği | 7.155° Güneş'in ekvatoruna 1.57869°[4] değişmez düzleme |
|||||||||
Çıkış düğümü boylamı | 348.73936°[3][note 3] | |||||||||
Argument of perihelion | 114.20783°[3][note 4] | |||||||||
Doğal uyduları | 1 doğal (Ay) 994 yapay (31.12.2011)[5] |
|||||||||
Fiziksel Özellikler
|
||||||||||
Ortalama yarıçapı | 6,371.0 km[6] | |||||||||
Ekvatoral yarıçap | 6,378.1 km[7][8] | |||||||||
Kutupsal yarıçap | 6,356.8 km[9] | |||||||||
Basıklık | 0.0033528[10] | |||||||||
Daire çevresi | 40,075.017 km (ekvatoral)[8] 40,007.86 km (meridional)[11] |
|||||||||
Yüzey alanı | 510,072,000 km2[12][13][note 5]
148,940,000 km2 kara (29.2 %) 361,132,000 km2 su (70.8 %) |
|||||||||
Hacim | 1.08321×1012 km3[3] | |||||||||
Kütle | 5.9736×1024 kg[3] | |||||||||
Ortalama yoğunluk | 5.515 g/cm3[3] | |||||||||
Ekvatoral yerçekimi | 9.780327 m/s2[14] 0.99732 g |
|||||||||
Kurtulma hızı | 11.186 km/s[3] | |||||||||
Dönme yıldız periyodu | 0.99726968 d[15] 23h 56m 4.100s |
|||||||||
Ekvatoral dönme hızı | 1.674,4 km/h (Şablon:Convert/m/s)[16] | |||||||||
Eksen eğikliği | 23°26'21".4119[2] | |||||||||
Yansıtabilirlik | 0.367 (geometrik)[3] 0.306 (Bond)[3] |
|||||||||
Yüzey sıcaklığı Kelvin Celsius |
|
|||||||||
Atmosfer
|
||||||||||
Yüzey Atmosfer basıncı | 101.325 kPa (MSL) | |||||||||
İçerdikleri | 78.08% nitrojen (N2)[3] 20.95% oksijen (O2) 0.93% argon 0.038% karbon dioksit Yaklaşık 1% su buharı (iklime bağlı olarak) |
Konu başlıkları[gizle] |
Yerkürenin oluşumu [değiştir]
Yapılan araştırmalar sonucu gezegeninin yaşı 4,467 milyar yıl olarak hesaplanmıştır.Geçen bu zaman dilimi, karmaşık bileşik yapılar ve içerdiği elementler göze alındığında, Güneş, Dünya ve diğer gezegenler dahil Güneş Sistemi'ndeki yapıları oluşturan moleküler bulutsunun kaynağı, ömrünü önceden tamamlamış bir genç tip yıldızın dağılmış artıklarının ve yıldızlar arası maddenin bir merkez etrafında dönerek gittikçe yoğunlaşmasıyla oluşmuştur. Merkezde yoğunlaşan Hidrojen ve Helyum molekülleri yeni bir G2 türü yıldızı, yani Güneş'i oluşturmaya başlamış, çevre disklerdeki yoğunluklu bölgelerde ise gezegenler oluşmaya başlamıştır. Dünya ise Güneş'e 3. sırada yakınlıkta bulunan karasal bir iç gezegendir.Oluşum diskleri süreci ve sonrasında bu karasal gezegenler, ağır göktaşı çarpışmalarına sahne olmuştur. Göktaşları yapısında bulunan donmuş buzlar, silikat ve metal yapılar, karaların ve okyanuslarının oluşmasını sağlamış, merkezde yoğunlaşan ağır demir ve nikel elementleri ise gezegenimizin çekirdeğini oluşturmuştur. Ağır göktaşı bombardımanı, asteroid kuşağının Jüpiter'in güçlü çekim etkisi sonucu daha kararlı hale gelmesiyle gittikçe azalmıştır. Uygun koşullar oluştuğunda gelişmeye başlayan canlı hayat sonrasında özellikle bitkiler ve yaptıkları fotosentez ile atmosfer'imizin yapısal bileşimi önemli oranda değişmiş ve oksijen oranının yükselmesine neden olmuştur.
Dünya'nın Yaşı [değiştir]
Dünya'nın yaşı doğrudan doğruya kayaçların yaşıyla ölçülemez. Çünkü bilinen en yaşlı kayaçların bile bugün artık yeryüzünde var olmayan daha yaşlı kayaçlardan oluşmuştur. Bugüne kadar saptanabilen en yaşlı kayaçlar Grönland'ın batısında bulunmuştur ve 4,1 milyar yaşındadır.Bugün Dünya'nın yaşını hesaplamak için elde edilen en iyi yöntem radyoaktif elementlerin yarılanmaları sonucu başka elementlere dönüşümleridir. Örneğin radyoaktif uranyum elementinin uranyum-238 ve uranyum-235 gibi iki ayrı tipte atomu (izotop) vardır. Bu atomların ikisi de çok yavaş bir süreçle kurşun atomlarına dönüşür. Öbür uranyum izotopundan biraz daha ağır olan uranyum-238'in dönüşümüyle daha hafif bir kurşun izotopu olan kurşun-206, uranyum-234'in dönüşümüyle de biraz daha ağır bir izotop olan kurşun-207 atomları oluşur. Uranyum-235'in kurşuna dönüşme hızı uranyum-238'in dönüşme hızından altı kat daha fazladır. Bu nedenler, incelenen bir kayaçtaki kurşun-206 ve kurşun-207 atomlarının oranı kayacın yaşına bağlı olarak değişir. En yaşlı olduğu düşünülen bir kurşun minerali ile bugün okyanuslarda oluşan kurşunun izotop yapısı arasındaki fark, ancak bu iki örneğin oluşumları arasında 4,55 milyar yıllık bir zaman dilimi olmasıyla açıklanır. Bu süre de Dünya'nın yaşı olarak kabul edilir.
Biçimi [değiştir]
- Ana madde: Jeodezi
İç yapısı [değiştir]
- Ana madde: Yer'in yapısı
Yerin tabakaları aşağıda belirtilen derinliklerdedir:
Derinlik (Km) | Tabaka |
0–60 | Litosfer (5 ila 200 km arası değişir) |
0–35 | ... Kabuk (5 ila 70 km arası değişir) |
35–60 | ... mantonun en üst kısmı |
35–2890 | Manto |
100–700 | ... Atmosfer |
2890–5100 | Dış kabuk |
5100–6378 | İç kabuk |
Depremlerin nedeni, yerkabuğundaki bir kırıkla birbirinden ayrılan iki büyük kütlenin (levhanın) birdenbire harekete geçerek üst üste binmesi ya da uzaklaşması sonucunda yerkabuğunun şiddetle ileri geri sarsılmasıdır. Büyük bir depremde bazi titreşimler Dünya'nın öbür yüzündeki dairesel bir alanda "odaklanır". Buna karşılık bazı titreşimler çekirdeği aşıp öbür yana geçmez. Böylece Dünya'nın öbür yüzünde hiçbir titreşimin duyulmadığı halka biçiminde bir "gölge" belirir. Bu gölgenin boyutları ölçülerek çekirdeğin büyüklüğü hesaplanabilir. Ayrıca deprem titreşimlerinin yayılma hızi saptanarak içinden geçtikleri maddelerin yoğunluğu, dolayısıyla bileşimi belirlenebilir. Eritilmiş kayaçlarla yapılan laboratuvar deneyleri bu çalışmalara büyük ölçüde ışık tutar. Dünya'nın yüzeyi, kalınlığı 6 ile 70 km arasında değişen bir "kabuk" katmanıyla örtülüdür. Yerkabuğu denen bu katman daha ağır maddelerden oluşan ve 2.865 km derine inen çok kalın "manto" katmanının üzerine oturur. Mantonun bittiği yerde Dünya'nın merkezine kadar kadar 3.473 km boyunca uzanan "çekirdek" başlar. Jeologlara göre, içteki manto katmanı çok büyük kabarma harektleri sonucunda yerkabuğunu iterek birçok yerde yüzeye cıkmıştır. Ayrıca normal olarak yerkabuğunun yapısında bulunmayan bazı kayaçlar da yanardağı hareketleri nedeniyle Dünya'nın yüzeyine ulaşmıştır. Jeologlar bu verilere dayanarak mantonun üst kesimlerinin "ültrabazik" korkayaçlardan oluştuğunu ileri sürerler. Bir yanda "asit" kayaç olarak nitelenen granitin yer aldığı kayaç sınıflandırmasının öbür ucunda bulunan bu ültrabazik kayaçlar ağır demir ve magnezyum silikatlardan oluşur. Mantonun alt bölümlerinin de aynı yapıda, ama daha ağır ve yoğun olduğu sanılmaktadır. Çekirdeğin yapısındaki maddeler ise hem mantodakilerden daha ağır, hem de hiç değilse çekirdeğin dış bölümünde sıvı haldedir. Buna karşılık çekirdeğin içinin manto ve kabuk gibi katı olduğu sanılıyor. Yerçekirdeğin olağanüstü bir basınç vardır. Bilinen elementlerin çoğu böylesine büyük bir basınç altında çok yoğunlaşmış olarak bulunabilir; ama jeologların genel kanısı, bazı demirli göktaşları (meteoritler) gibi çekirdeğin de metal halindeki nikel ve demirden oluştuğudur..
Yerkabuğu [değiştir]
Yerkabuğu mantoya oranla daha hafif maddelerden oluşmuştur ve bu iki katman arasındaki geçiş bölgesi nerdeyse kesin bir sınır çizer. Bu geçiş bölgesi, böyle bir sınırın varlığını ilk kez saptayan Yugoslav bilim adamı Andrije Mohoroviçiç'in (1857-1936) adıyla "Mohoroviçiç süreksizliği" kısaca "M-süreksizliği" ya da "moho" olarak anılır. Bu sınırın varlığını gösteren en önemli kanıt yerkabuğundaki deprem titreşimlerinin süreksizlik bölgesinden geçip mantoya ulaştığında bir denbire hızlanmasıdır.Yer kabuğu okyanusların ve denizlerin altında uzandığı zaman "okyanus kabuğu" , kıtaları oluşturduğu zaman'da "kıta kabuğu" olarak adlandırılır. Okyanus kabuğunun kalınlığı 6–8 km arasındadır. Oysa ortalama kalınlığı 40 kilometreyi bulan kıta kabuğu yüksek sıradağların altında 60-70 kilometreye ulaşır.
Okyanus kabuğu üç katmandan oluşur. En alt katman, yerin derinlerindeki erimiş maddelerin (magmanın) katılaşmasıyla oluşan korkayaçlardır. Orta katman yanardağ lavrarından, üst katman ise temel olarak kum ve çamur gibi tortullardan oluşur. Okyanus kabuğu sürekli hareket halindedir. Bu nedenle kabukta okyanus sırtları boyunca çatlaklar oluşur ve bu çatlakların arasından yüzeye çıkan erişmiş maddelerin sertleşmesiyle okyanus kabuğuna yeni katmanlar eklenir. Bu yeni kabuk sertleşdikten sonra yılda 1 ile 10 cm kadar ilerliyerek yavaş yavaş okyanus sırtından iki yana doğru yayılır. Böylece okyanus sırtları suyun altında yüksek sırdağlar oluşturur.
Yerkabuğu çok sayıda eğri levhanın yan yana dizilmesiyle oluşan bir bütün olarak düşünebilir. Bu levhalar mantonun oldukça yumuşak üst katmanına oturduğu için sağa sola hareket edebilir. Okyanus sırtları, okyanus çukurları ve bazı uzun kırıklar yalnızca levhaların kenarlarında oluşur; bu kırıkların olduğu yerlerde de levhalar kayarak birbirinin üstüne binebilir. Levhalardan çoğunun üzerinde bu levhalarla birlikte hareket eden bir ya da birkaç kıta bulunur. Nitekim, bir zamanlar iki kıtaya ayıran okyanus kabuğunun çökmesiyle kıtalar bazı yerde birbirine iyice yaklaşmış, hatta üst üste binmiştir. Örneğin aralarındaki okyanus kabuğu cökmesi sonucunda Hindistan ve ile Asya kıtası çarpışmış ve iki karanın kenarları yükselerek Himalaya Dağları'nı oluşturmuştur. Büyük ve şiddetli depremlerin hemen hepsi bu levhaların kenarlarında, bir levhanın öbürünün altına girmesiyle olur. Aynı biçimde, en etkin yanardağlar da okyanus kabuğunun ya İzlanda'da olduğu gibi yükselerek sırta dönüştüğü ya da Andlar'da olduğu gibi çökerek kıtaların altına girdiği yerlerde bulunur.
Okyanus tabanının yanlara doğru yayılarak genişlemesi çok çarpıcı bir biçimde kanıtlanmıştır. Bu kanıtlamanın en önemli dayanak noktası da Dünya'nın magnetik alanının yukarıda anlatıldığı gibi zaman zaman yön değiştirmesidir. Yerkabuğunun derinliklerindeki erimiş magma yüzeye çıkarak kristalleşirken bazı mineral parçacıkları mıknatıslanır. Böylece her biri Dünya'nın magnetik kutuplarını gösteren küçük birer mıknatısa dönüşür. Jeologlar yaşları bilinen lav katmanlarının, yapılarındaki mıknatıslanmış parçacıklar bazen kuzey, bazen güney magnetik kutbuna yönelecek biçiminde yan yana yerleştiğini saptamışlardır. Bunun nedeni, bir katmandaki mıknatıslanmış parçacıkların kuzey ve güney kutuplarının Dünya'nın magnetik kutuplarına uygun olarak dizilmesi, sonra magnetik kutuplar yön değiştirdiğinde üstteki yeni katmanda bulunan parçacıkların bir önceki katmandakilere ters yönde yerleşmesidir. Kısacası okyanus kabuğu magnetik bantlı dev bir kayıt aleti, yani bir teyp gibi Dünya'nın magnetik alanındaki bütün değisikleri bir bir kaydetmiştir.
Levha hareketleri [değiştir]
- Ana madde: Levha hareketleri
Litosfer, astenosferin üzerinde, tektonik levhalara ayrılmış bir halde yüzmektedir. Bu plakalar belli temas noktalarında üç tür hareketten birini gösterirler: yaklaşma, uzaklaşma veya yanyana kayma. Bu temas noktalarında depremler, volkanik faaliyetler, dağ oluşumları ve okyanus dibi hendekler oluşur.
Ana plakalar şunlardır:
- Afrika plakası, Afrika'yı kapsar.
- Antarktik plakası, Antarktika'yı kapsar
- Avustralya plakası, Avustralya'yı kapsar. (Hint plakası ile 50-55 milyon yıl önce birleşmiştir)
- Avrasya plakası, Asya ve Avrupa'yı kapsar.
- Kuzey Amerika plakası, Kuzey Amerika ve kuzey-doğu Sibirya'yı kapsar
- Güney Amerika plakası, Güney Amerika'yı kapsar.
- Büyük Okyanus plakası, Büyük Okyanus'unu kapsar
Aşınma [değiştir]
Kıtaları oluşturan güç, levha hareketlerinin motoru olan Yer'in iç enerji kaynağıysa, çok daha büyük bir dış enerji kaynağı, kıtaları aşındırarak yok etme sürecinde etkili olur: Güneş enerjisi. Atmosfer hareketlerini ve su döngüsünü sürdürmek için gerekli enerjiyi sağlayan güneş ışınları, su ve rüzgar aşındırması ile kıta yüzeylerinden koparılan minerallerin yine bu iki araç yardımıyla okyanus tabanlarına taşınarak çökmesine yardımcı olur. Bu mekanizma ile okyanus kabuğu üzerinde gittikçe kalınlaşarak biriken tortul kaya katmanı, dalma-batma mekanizması sırasında yerküre içlerine taşınarak yeniden erir.Aşınma mekanizması, suyun yerçekimi etkisi altındaki hareketlerini izler, yüksek dağların aşınarak alçalmasına, okyanus derinliklerinin dolarak yükselmesine yol açar, sonuçta yer yuvarlağının girinti ve çıkıntılarının törpülenerek çekim etkisi ile belirlenmiş ideal jeoit biçimine yaklaşması yönünde çalışır.
Dünya'nın hareketi [değiştir]
Dünya kendi çevresinde (23 saat, 56 dakika, 4.098903691 saniye)[20] ve güneş çevresinde (365 gün, 5 saat, 48 dakika) hareket eder. Günlük ve yıllık hareketlerine bağlı olarak gece, gündüz, mevsimler, kayaçların oluşması ve diğer canlılık ve biyolojik olaylar gerçekleşir. Mevsimlerin oluşmasında etken ise yaklaşık 23 derecelik eksen eğikliğidir.Hareketleri [değiştir]
Sürekli olarak hareket eden Dünya'nın iki çeşit hareketi vardır. Bu hareketlerden birisi kendi ekseni etrafında olur ve batıdan doğuya doğrudur. Bu dönmesini 24 saatte tamamlar. Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki bu dönmesi ile birlikte olan ikinci hareketi güneş etrafındadır. Güneş etrafında Dünya, elips şeklinde çok geniş bir yörünge üzerindeki hareketini de 365 1/4 günde, yani bir yılda tamamlar. Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki ve güneş etrafındaki bu iki hareketi, iki önemli olaya sebep verir. Kendi ekseni etrafında dönmesi ile gece ve gündüz, güneşin etrafında dönmesi ile mevsimler meydana gelir.Dünya'nın yüzeyi [değiştir]
Dünya'nın yüzölçümü 509.200.000 km2dir. Bunun %70'i 360.600.000 km2 ile denizleri; %30'u 148.600.000 km2 ile karaları oluşturur.Kuzey kutup çevresinde karalarla çevrilmiş bir deniz, Güney Kutup çevresinde denizlerle kuşatılmış bir kara parçası vardır.
İsim | Uzaklık | Dönüşü |
---|---|---|
Ay | 386.694 km | 27 gün, 7 saat, 43.7 dakika |
238,700 mi |
Notlar [değiştir]
- ^ All astronomical quantities vary, both secularly and periodically. The quantities given are the values at the instant J2000.0 of the secular variation, ignoring all periodic variations.
- ^ a b aphelion = a × (1 + e); perihelion = a × (1 - e), where a is the semi-major axis and e is the eccentricity.
- ^ The reference lists the longitude of the ascending node as −11.26064°, which is equivalent to 348.73936° by the fact that any angle is equal to itself plus 360°.
- ^ The reference lists the longitude of perihelion, which is the sum of the longitude of the ascending node and the argument of perihelion. That is, 114.20783° + (−11.26064°) = 102.94719°.
- ^ Due to natural fluctuations, ambiguities surrounding ice shelves, and mapping conventions for vertical datums, exact values for land and ocean coverage are not meaningful. Based on data from the Vector Map and Global Landcover datasets, extreme values for coverage of lakes and streams are 0.6% and 1.0% of the Earth's surface. The ice shields of Antarctica and Greenland are counted as land, even though much of the rock which supports them lies below sea level.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)